ARAMA YAP

Mitral kapak temel olarak 4 yapının birleşmesi ile oluşur.

• Kapak yaprakçıklıkları (leaflet)
• Kapak halkası (annulus)
• Papiller kaslar (kapağın hareketini sağlayan kaslar)
• Chordea tendinae (kasları yaprakçıklara bağlayan iplikçikler)

Kalp kapaklarının görünümü

Kalp gevşediğinde mitral kapak açılır ve sol kulakçıktaki akciğerlerden gelen temiz kan mitral kapaktan geçerek sol karıncığa dolar. Sol karıncık bu kanı aorta aracılığıyla vücuda pompalamak için kasıldığında mitral kapak kapanarak bu kanın sol kulakçığa geri dönmesine engel olur ve bütün kan vücuda pompalanır.

Mitral kapağın çalışma prensipi

Mitral kapağın fonksiyonel olarak iki bozukluğu vardır. Bunlar mitral darlığı ve mitral yetersizliğidir.

Mitral kapak darlığının en sık nedeni romatizmal kalp hastalığıdır. Çocukluk çağında geçirilen streptokok enfeksiyonları (genellikle bademcik iltihabı) kapakta kalınlaşmaya, yaprakçıkların birbirine yapışmasına, ve iplikçiklerin kısalıp kalınlaşmasına bağlı olarak balık ağzı gibi bir görünüm alır. Bunun sonucunda normalde 4-6 cm2 olan olan kapak alanı giderek azalır. Kapak alanı 2 cm2 nin altına düştüğünde hastaların şikayetleri başlar.

Mitral kapak darlığı sol kulakçığın büyümesi ve basıncının artmasına yol açar. Bu da akciğerde sıvı toplanması ve akciğer damarı basıncının yükselmesine neden olur. Tedavi edilmediği takdirde kalbin sağ tarafı da bu durumdan etkilenir ve bir müddet sonra sağ kalp boşlukları genişler ve triküspid kapakta da yetersizlik meydana gelir.

Mitral kapak darlığında en çok görülen yakınmalar nefes darlığı, çabuk yorulma ve çarpıntıdır.

Sol kulakçığın büyümesi atriyal fibrilasyon denilen düzensiz kalp ritmine yol açar. Düzensiz ritim de kalbin içinde pıhtı oluşmasına zemin hazırlar ve oluşan bu pıhtılar kan akımıyla vücuda pompalanarak çeşitli bölgelerde damar tıkanıklıklarıyla (embolizasyon) sonuçlanabilir.

Mitral kapak darlığında teşhis esas olarak ekokardiyografi ile konur.

Tüm kapak hastalıklarının değerlendirilmesi ve tedavisinin belirlenmesinde efor kapasitesi önemlidir. Bu nedenle New York Kalp Birliğinin (NYHA) Fonksiyonel Sınıflaması kullanılır. Hastaların testlerle saptanan efor kapasiteleri MET denen (1 MET = 3,5 ml/kg/dk oksijen tüketimi sağlayan iş yüküdür) bir ölçüyle değerlendirilir.

• NYHA Class 1: Herhangi bir yakınması olmayan (7 MET veya daha yüksek)
• NYHA Class 2: Ağır aktivite ile şikayeti olanlar (5-6 MET)
• NYHA Class 3: Günlük basit aktivite ile bile şikayeti olanlar (2-4 MET)
• NYHA Class 4: Dinlenme durumunda bile şikayetleri vardır.

Buna göre NYHA Class II (atrial fibrilasyon varsa) NYHA Class III veNYHA Class IV hastalar için operasyon endikasyonu vardır.
Atrial fibrilasyon (ritm bozukluğu) gelişmesi hastanın yalnızca semptomlarını şiddetlendirmekle kalmaz tromboemboli, (kalp içinde oluşan pıhtının atılarak organ damarları, kol ve bacak tıkaması) riskini arttırır.

Mitral kapak yetersizliği sol karıncık kasıldığı zaman vücuda pompalanması gereken kanın bir kısmının kapaktaki kaçak nedeniyle sol kulakçığa geri gönderilmesidir.
Mitral kapak yetmezliğinin en sık sebebi dejeneratif hastalıktır. Romatizmal hastalık da mitral yetersizliğe yol açabilir. Mitral kapak yetersizliğinde sol karıncığın pompaladığı kanın bir kısmı yetrsizliğin derecesine bağlı olarak sol kulakçığa kaçar. Bunun sonucu olarak zaman içinde kalp büyümeye ve akciğerde basınç artmaya başlar.

Mitral kapağı yerinde tutan iplikçiklerde kopma, veya kalp krizi sonrasında iplikçiklerin yapıştığı kalp adalesindeki hasar sonucu yakınmalar çok ani başlayıp hasta akut akciğer ödemine girebilir. Bunun yanında dejeneratif mitral yetersizliğinde yakınmalar daha yavaş gelişebilir. Hastaların yakınmaları mitral darlığında ortaya çıkan belirtilere benzer. Tedavide gecikilmesi durumunda kalp fonksiyonları bozulur.

Dejeneratif mitral kapak yetersizliğinde ameliyat sonuçları çok başarılı olduğu ve kapağın tamir edilme olasılığı çok yüksek olduğu için yakınması olmayan hastalara da ameliyat önerilir. Ancak bu ameliyatlar ölüm riskinin % 1’in altında ve kapak tamiri olasılığının %95’in üzerinde olduğu deneyimli merkezlerde yapılmalıdır. Yakınması olan hastalar ve kalp fonksiyonlarında bozulma başlayan hastalar zaman geçirmeden ameliyat olmalıdır. Kalp büyümesi olan, kalbin kasılma kuvvetinde azalma olan ve yakınması olan hastalar geciktirilmeden ameliyat edilmelidir.

Mitral kapak ameliyatlarında halen en çok kullanılan yöntem; Sternum adı verilen iman tahtası kemiğinin kesilmesi ile yapılan klasik kalp ameliyatıdır. Alternatif olarak Mitral kapak ameliyatları Minimal İnvaziv (küçük kesi, koltuk altı kalp ameliyatı v.s) ve Da Vinci Robotik Cerrahi gibi yöntemler kullanılarak yüksek başarı oranları ile giderek artan sayılarda yapılmaktadır. Bu tür ameliyatların en büyük avantajları; kemiğin hiç kesilmemesi, daha az ağrı, daha hızlı iyileşme, küçük kesi nedeni ile daha kozmetik olması ve günlük yaşantıya daha çabuk dönülmesidir.

Ameliyatta mitral kapağın öncelikle tamir edilmesi tercih edilmelidir. Tamirin mümkün olmadığı durumlarda hasta kapak uygun ölçü ve yapıda protez kapak ile değiştirilir. Protez kapak olarak mekanik veya biyolojik kapaklar kullanılabilir. Mekanik kapak üzerinde pıhtı ve doku oluşmadığı, ve enfekte olmadığı müddetçe çok uzun yıllar dayanır. Bozulma ve dejenere olma ihtimali hemen hemen yoktur. Ancak bu kapakların kullanımında ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanmak gereklidir. Biyolojik kapaklarda ise ilk 3 aydan sonra kan sulandırıcı ilaç kullanmak gerekmez. Ancak biyolojik kapaklar da ortalama 15-20 yılda dejenere olup tekrar ameliyat gereksinimi doğururlar.

Mekanik ve biyolojik kalp kapağı